Zelfzorg wil zeggen dat je zelf je gezondheid en klachten in de gaten houdt, meedenkt over je behandeling en zelf je zorg coördineert. Je arts kijkt op afstand mee. Hij/ zij ondersteunt jou digitaal bij de zelfzorg. Dat gebeurt via online middelen zoals een app, een patiëntenportaal, telebegeleiding, een zelfzorgplatform of een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Op die manier kun je online ondersteuning krijgen. Je hoeft dan geen afspraak te maken. Vraag aan je arts welke app of platform zij gebruiken.

Misschien moet je regelmatig je bloeddruk, hartslag, zuurstof, longcapaciteit of andere waarden controleren. Omdat je een chronische ziekte hebt zoals IBD, COPD, diabetes, hart- en vaatziekten, Parkinson of MS. Of omdat je thuis herstelt van een operatie. Telebegeleiding kan dan een oplossing voor je zijn. Telebegeleiding is het begeleiden van mensen op afstand. Je krijgt meetapparatuur thuis, waarmee de arts (of andere zorgverlener) je gezondheid in de gaten houdt. Je krijgt informatie over jouw gezondheid, leert wat signalen zijn voor eventuele verslechtering en krijgt ondersteuning bij het omgaan met het ziekte. Zo leer je je klachten herkennen en erkennen, controle houden en tijdig aan de bel trekken bij je zorgverlener.

Zelfzorgplatforms zijn digitale systemen of websites speciaal gemaakt voor mensen met een chronische aandoening, hun mantelzorgers of familieleden, en zorgverleners. Met een zelfzorgplatform kan iemand met diabetes bijvoorbeeld in plaats van eens per kwartaal een bezoek aan de huisartsenpraktijk te brengen regelmatig digitaal contact onderhouden met zijn of haar praktijkondersteuner.

Een zelfzorgplatform bestaat vaak uit een medisch dossier, een digitaal dagboek, de mogelijkheid tot een e-consult met de zorgverlener, online vragenlijsten en ruimte om zelfmetingen bij te houden. Daarnaast kun je vaak meer informatie over je ziekte terugvinden in een bibliotheek. Of gebruikmaken van digitale diensten zoals online herhaalrecepten of het maken van een online afspraak.

Thuismeten is hier ook een voorbeeld van. Telebegeleiding en telemonitoring worden allebei gebruikt als het over thuismeten gaat. Het woord telebegeleiding benadrukt dat het niet alleen om meten op afstand gaat maar ook om begeleiding. Je krijgt informatie over jouw gezondheid, leert wat signalen zijn voor eventuele verslechtering en krijgt ondersteuning bij het omgaan met je ziekte.

Wat zelfzorg of zelfmanagement voor jou betekent, verschilt van patiënt tot patiënt. Een digitaal platform kan de verhouding tussen de arts en de patiënt gelijker maken: je beschikt immers over (bijna) dezelfde informatie. De rol van de arts kan veranderen naar een meer coachende functie. Maar we horen ook dat het de patiënt meer vertrouwen geeft: je bent zelf op de hoogte van hoe het gaat met je gezondheid of wat het effect is van bepaalde medicatie op je bloeddruk. Doordat je hierin inzicht hebt, kun je ook bijsturen of aan de bel trekken zodra dit nodig is. Ten slotte kan het gebruik van een zelfzorgplatform je rust geven: je kan tussen de afspraken met je zorgverlener door informatie bijhouden zodat je deze paraat hebt tijdens het consult. 

Zoals de naam al doet vermoeden draait zelfzorg of zelfmanagement om jezelf: wat kun je zelf doen om te werken aan jouw gezondheid? Wat kun je doen om ervoor te zorgen dat je lekkerder in je vel zit? En wat voor hulpmiddelen kun je daarbij gebruiken? In dit proces werk je samen met je zorgverlener. Met je huisarts, diëtist, psycholoog of verpleegkundige. Zij helpen je om zelf aan jouw doelen te werken, om grip te krijgen op je ziekte en bij het verbeteren van je gezondheid.